अकबर बिरबल (मोत्यांची शेती)

अकबर बिरबल (मोत्यांची शेती)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

[दृश्य: अकबराच्या लाडक्या बेगमच्या महालातील सुंदर शयनकक्ष. अकबर पलंगावर असलेल्या लोड आणि तक्क्यांवर रेलून पाय लांब करून निवांतपणे बेगमबरोबर जी समोरच पलंगावर दोन्ही पाय एका बाजूला दुमडून बसली आहे, बुद्धीबळ खेळत आहे. पलंगाच्या बाजूला एका मेजावर फळफळावांचे सजलेले ताट आहे व त्याच्या बाजूला अकबराच्या पायाजवळ एका आरामखुर्चीत बिरबलही त्यांचा खेळ पाहत निवांत बसला आहे.]

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

स्थळ: बेगमचा शयनकक्ष.
काळ: निवांतपणे घालवण्याचा.
वेळ: लवकरच कुणावर तरी येईल अस वाटणारी!

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

पात्रे:
१) अकबर
२) बेगम
३) बिरबल
४) शिपाई नंबर १
५) शिपाई नंबर २
६) प्रधान

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

(अकबर आणि बेगम यांच्यात बुद्धीबळाचा डाव सुरू आहे. पण अकबर आणि बेगम दोघंही खेळाला कंटाळल्यासारखी दिसत आहे. आणि बिरबल आपलं विनाकारण दोघांनाही प्रोत्साहन देण्याचे काम करत आहे)

बेगम: मी काय म्हण्ते, बास करायचा का आपण खेल. मांजा हात, खेलून खेलून दुकाया लागलाय.
अकबर: हां... आवरे, असा बी मांज्याकरं येक घोरा, येक हती आन दोनच प्यादे आन तुज्याकर तर नुसतेच तीन प्यादे राह्यलेत.
बेगम: हां, राजा आन वजीर मेल्यावर काय मजा नाय ह्या खेलात! काय बोलतो बोल बिरबल?
बिरबल: आवरराक्का (अकबर आणि बेगम दोघेही दचकल्याचे बघून बिरबल लगेच सावरतो) स्वारी... बेगमसर्कार तुम्हाना बोर झालाय का? मंग आस करा, तुमी नी बादशा एका बाजूसनी खेला आन मी एकटा दुस-या बाजूसनी खेलतो, बोला चालतय का?
अकबर: (नकारार्थी मान हालवीत) नक्को! तू जल्ला केवरा हुशार हायेस! दोन मिंटात आम्हाना हरवशील.
बिरबल: बादशानु, तुम्ही म्हण्ताव त जरा वेलाने हरवतो. आवर काय तेच्यात?
बेगम: ठीके...पण तू डाव-या हातान खेलाच काय चाब-या! आम्ही दोघ उजव्या हातानीच खेलणार!
बिरबल: मना चालेल! (तेवढ्यात बेगमला वारा सरतो).
अकबर: ( अकबर एकदम कावराबावरा होतो व सगळा डाव उधळून लावत बेगमकडे रागाने पाहत म्हणतो) जल्ला, आवरे तुना आवरी छोटी गोष्ट आवरता येत नाय. चारचौघात सारखी विज्जत घालवते माजी.
बिरबल: (प्रसंग ओळखून घाईघाईने बोलतो) बादशानु व्हतय आस कंदीमंदी लय भेलपुरी, पाणीपुरी, सकाल दुपारी खाल्ल्याव!
अकबर: (उठून उभा राहत) बिरबल, तुना माहीत नाय. हिचा बापूस येक नंबरचा पादरा हाये. जल्ला दिवसभर किराण्याच्या दुकानात एका बाजूस तराजूत वजंनं टाकतयं आन दुसरे बाजूस भोंगा वाजवतय. सारा गाव त त्याला 'पादरा पावशा' म्हणतय बोल! (बिरबल आणि बेगम चिडीचूप खाली मान घालून उभे राहतात) त्ये काय नाय बिरबल. हिला आता कायमची माहेरालाच धारून देतो. (टाळी वाजवत) जल्ला, कोण हाये काय तिकरं. लवकर ये हिकरं!
शिपाई नं १: बादशहानु मी हाये. बनकर... सुरेश बनकर!
अकबर: सुरेश, तू नया हय काय? बादशहाचा इजय कोण म्हणणार र खोकरा?
शिपाई नंबर १: बादशाचा इजय दिनानाथ चव्हाण असो.
अकबर: (खूश होऊन) ह्यो नवा हाये का? मंग ठिके. एक काम करं (बेगमकडे बोट दाखवत) ह्या आवरीला घेऊन फाट्याव जा. आन टमटममधी बसवून ये. बिना हार्नाच्या. ही वाजवतीय सगरीकरं! (एवढ बोलून तो तडक कक्षातून बाहेर निघून जातो)
शिपाई नंबर १: बेगमसाईबा, पिशवी घेऊन बाहेर या मी तवंर त रिक्षा आणतो. ('फाट्याव जायला उशीर झायला, बगतोय रिक्षावाला न वाट हिची बगतोय रिक्षावाला' अस काहीस गाण बेगमकडे पाहत आचरटपणे म्हणत म्हणत बाहेर जातो!)
बेगम: (शिपाई नंबर १ बाहेर गेल्यावर एकदम धाडकन पलंगावर कोसळते आणि फुंदुन रडू लागते) बिरबल, सांग, काय चुकल मांज? माणसाला चुकून एखादे वेली सरतो वारा. म्हणून काय आसा घालून-पारून बोलायचा.
बिरबल: आवराक्का (परत जीभ चावतो बेगमला दचकलेलं पाहून) स्वारी...बेगमसर्कार, कंदीमंदी सणावाराला... आपल ते, आसच एखादे वेली चालल अस्त वो. पण, मांज्या समोरच चौतीस येला झालय आन तो आपला परधान, 'कदमाचा नान्या' मना सांगत व्ह्ता, तुमच्या महालाक सारका सारका येऊन त्याचा अगरबत्तीचा खर्च लय व्हारलाय म्हणूनं.
बेगम: मंग... तूच सांग बिरबल मी काय करू. मना तर रोज हात दुकूस्तोवर बुद्धीबल खेलाय पायजे. मंग माहेर्ला गेल्याव कुणासंग खेलू?
बिरबल: (थोडा विचार करून) आवरे...(आता बेगमने चप्पल काढलेली बघून तोंडासमोर हात धरून मार चुकवण्याच्या पोजमध्ये उभा राहून पटपट बोलतो) बेगमसर्कार… मी कायतरी युक्ती लरवतो. तुम्ही एकदम निवांत जावा माहेर्ला. बादशाच तुम्हांना घेया येतीन. (एवढ बोलून मार चुकवत तिथून पळून जातो आणि पडदा पडतो)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

(दृश्य दुसरे: पडदा उघडतो तेव्हा अकबर ऑफ मूडमध्ये दरबारात बसलेला आहे. समोर प्रधान आणि दरबारातली इतर मंडळी बसली आहेत)

बिरबल: (अकबराला मुजरा करत दरबारात प्रवेश करतो) बादशहाचा ईजय कदम असो! बादशानु मना जरा पर्सनल काम आसल्याने जर्रा आज हाप डे पायजेल व्हता.
अकबर: (वैतागून) बिरबल, जल्ला तुजा काय चालून राहिलाय आजकाल मना करना झालायं? मांगच्या एक महिन्यात तू २९ दिस हाप डे घीतलाय!
बिरबल: बादशानु, मी जरा शेतीकामात बिजी हाये.
अकबर: (विस्मयाने) शेतीकाम! बिरबल पगार तुना पुरत नाय काय? जल्ला शेतीकामाची तुना गरज काय हाय?
बिरबल: बादशानु, साधीसुधी शेती नाय करत आपण. मोत्यांची शेती करतय मी आता.
अकबर: मोती तर समिंदरात मिलतात ना रे पण? जल्ला मना काय येरा समजला का काय?
बिरबल: ही येगरी शेती हाये बादशानु... माझ्या म्हाता-याच्या म्हाता-यानी मना शिकवलीय. जर्रा  जादूबिदू करावं लागते ह्येच्यात! तुम्हांना खोट वाटत आसल त परतेक्ष येवूनच बगा!
अकबर: (विचार करत) ठीके बिरबल. मना पण बगायचीच हाये मोत्यांची शेती. तवा मांजा पण आज हाप डे!
बिरबल: (घाईघाईने) बादशानु आज नका यिवू! आज तुम्हांना कायबी नाय दिसायाचा! उद्या सकाळी सारेसहाला टच व्हा मांज्या शेतात. मंगच दिसतेन तुम्हांना मोती लागल्याले.
(मुजरा करतो आणि जातो. इथेच पडदा पडतो.)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

(दृश्य तिसरे: पडदा उघडतो तेव्हा अकबर आणि त्याच्याबरोबर प्रधान, शिपाई नंबर १ आणि २ आणि बिरबल असा लवाजमा आहे. सगळेजण बिरबलाच्या शेताकडे चालत येत आहेत. जसजसे जवळ येत आहेत तसतसे अकबरचे डोळे आश्चर्याने उजळून निघत आहेत! खर म्हणजे बिरबलाने त्याच्या शेतात फक्त अळूच अळू लावला आहे आणि त्यांवर पडलेल्या दवाच्या थेंबाने सकाळच्या कोवळ्या किरणाबरोबर मिळून अशी काही जादू केली आहे की दुरून अळवांच्या प्रत्येक पानावर बरेचसे टपोरे मोती लगडल्यासारखे दिसत आहेत.)

अकबर: (शेताकडे पाहत) बा…बा…बा बिरबल! काय र ह्ये? आवरे मोती! आता तू पण पुण्यात मोत्यांच् दुसर दुकान टाकणार का काय? मना आत्ता लगेच दोन-चार मोठाले मोती पायजेल, घेऊ का बोल?
बिरबल: बादशानु काय इचारताव गरिबाला? मांज जे हाये ते सगर तुमचंच हाये!
अकबर: (प्रचंड खूष होऊन मोत्यांकडे सरसावतो. पण जसा अळवाच्या पानाला त्याचा स्पर्श होतो, ते मोती भासणारे दव ओघळून खाली पडतात) अरे...रे..रे..रे बिरबल, आस का होतंय र? ह्यांच तर जल्ला पानीच व्हाया लागलंय!
बिरबल: म्हंजे बादशानु (आश्चर्याने तोंडाचा 'आ' वासून अकबराकडे पाहतो) तुम्ही पन??
अकबर: जल्ला, काय तू  पन?? आस कोरयात बोलू नको. सरल बोल काय ता!
बिरबल: बादशानु मांजा आज्जा मना बोल्ला होता, (आता चाचरत) ज्यो कधीच आयुक्शात पादला नसंल त्यालाच हे मोती मिलतेन!
अकबर: (चेह-यावर खिन्नता आणीत) आलाय बिरबल, मांज्या ध्यानात आलाय तुना काय म्हणायच ता! मांज चुकलंच! मी आवरीला लय बोल्लो, आता काय करू बिरबल? आवरी मना माफ करन का र? कोन्च्या तोंडानं तिच्याक जाऊ र?
बिरबल: (टाळी वाजवतो तशी दुस-या शेताच्या कडेला असलेल्या झाडामागून बेगम समोर येते) बादशानु, मी पयलेच आवरीला (जीभ चावत!) आपलं ते बेगमसर्कारांना थांबवून ठिवलं व्हत. मना माहिती व्हता तुम्ही रागात कायबाय बोलून टाकताव पण जरा इचार कराया लावल्यावन बराबर करताव काय ता!
अकबर: (बेगमच्या जवळ जाउन लाडाने तिला जवळ घेतो) आवरे! मना माफ कर! आता मी तुना कायबी बोलणार नाय. तू कितीबी भेलपुरी, पाणीपुरी, सकाल दुपारी खाल्ली तरीबी!
(अकबर आणि बेगम एकमेकांच्या डोळ्यात पाहून हसतात आणि पडदा पडतो!)


(छायाचित्र, 'मेघनाद' यांच्या मिसळपाव.कॉम वरील "सफर आडवळणावरील खेड्यांची ….!" या लेखातून साभार!)

माझी शाळा : मोठेपणीचा निबंध!

काय भुर्र्कन गेले ते दिवस! शाळेचे! कळालसुद्धा नाही!

कॉलेजात जायच्या आणि पुढे काहीतरी बनायच्या ध्येयापुढे आपल्या बालपणाच्या सोनेरी पानाला आपण अगदी सहज, उडत्या पांढ-या म्हातारीला तिच्या बीमधून काढून एकेक करून वा-यावर भिरकवून द्याव तस भूतकाळाच्या अंगणात नेमाने रतीब घालत टाकून आलो. आता ते बालपणाच सोनेरी पान दुरून फक्त पाहता येत. परत मिळवता येत नाही, इतकच कशाला, त्याला स्पर्शही करता येत नाही! मुकलो त्याला कायमचच!

आज मेंदूला ताण देत वर्गातल्यांची नावे आठवावी लागतात. कोण कुठे बसायच, कोण कस शिकवायच हे इतरांकडून विचारून खात्री करून घ्यावी लागते!

एक मात्र नक्की, भूतकाळात रमताना शाळेच्या आठवणींसारख दुसर काहीच नसत. क्वचित बदललेली शाळा, बदललेले वर्ग, बदललेले बेंच, बदललेले शिक्षक, नवे जुने मित्र! काही जुनेच काही मागून आलेले. काही मध्येच शाळा सोडून गेलेले! शाळेची नवी-जुनी इमारत, शाळेच मैदान, तिथला झेंड्याचा कट्टा! असा फार मोठा आणि वैविध्यपूर्ण पसारा चुंबकाला चिकटलेल्या विविध लोखंडांच्या वस्तूंप्रमाणे झालेला असतो. एकेक क्षण त्या चुंबकापासून खेचून घेऊन नीट न्याहाळीत बसावे वाटते. यासारखा विरंगुळाही नसावा!

शाळेतली पूजा, शाळेचं स्नेहसम्मेलन, शाळेत करून मागितलेले तक्ते! शाळेत वर्ग सजवताना पताक्यांसोबत घातलेला धिंगाणा! सर्वांच्यासोबत खाल्लेला मार! शाळेची सहल! टिंगल टवाळी, अखंड बडबड, मॉनिटरने वहीत नावं लिहूण घेणे मग ती सरांपर्यंत पोचू नये म्हणून धडपडलेलो आपण! कधीतरी वर्गातल्या एखाद्या मुलीने मारलेली हाक सुखद धक्का देऊन गेलेली! अरे, हिला आपलं नाव माहितीये! तीच गोड शिरशिरी आताही नकळत अंगातून उठतेच!

जीवावर आलेल्या त्या घटक चाचण्या, सहामाह्या आणि त्याहून मनाला टोचणारे ते वर्गात पेपर देऊन सरांचे मार्क सांगण्याचे प्रसंग. कधी शाळेत आलेले जादूचे प्रयोग, कागदाची ओरिगामी शिकवणारे कलाकार. त्याची पुस्तके घेऊन शिकण्याचा प्रयत्न करताना फसल्याची जाणीव होणारे आपण. नळावर पाणी प्यायला जणू गोठ्यातून सोडून दिलेली तहानलेली वासर गायांची कास लुचायला धावतात तसे धावणारे आपण. काय सुंदर दिसत हे आता आठवणींतून! धावत्या चित्रांचा पटच जणू कुणी समोर धरून दाखवित आहे!

अजून एक विशेष सांगायच म्हणजे नोकरी धंद्यात जवळपास  प्रत्येक  आजूबाजूवाल्यांशी स्पर्धा करणारे आपण, वर्गमित्रांसोबत अगदी बरोबरीचे होऊन जातो. त्यांच्यात कधीच कोणी मोठा आणि लहान नसतो. हे मित्र कधी भेटले की सख्खे नातलग भेटल्याचा आनंद होतो. कधी एकमेकांची प्रशंसा करताना शब्द कमी पडू लागतात त्याचवेळी एकमेकांची गमतीने उणीदुणी काढताना कसली भीडही ठेवली जात नाही. हे फक्त शाळेतल्या मित्रांसोबत सहजशक्य असतं!

प्रचंड प्रमाणात (पक्षी: पाण्यासारखे!) सोमवार ते शनिवार, आयुष्यातले, शाळेतल्या मित्रांसोबत खर्च केलेले असतात. कधी काही खास रविवारसुद्धा! तेव्हा कळतच नसतं हे क्षण किती खास आहेत आणि आठवणी होऊन पुढे आयुष्यभर आनंद देणार आहेत. तेव्हा घड्याळाच्या अन कॅलेडराच्या मदतीने नियती भराभर आपले वय वाढवित असते. आणि आपण जणू प्रवाहाच्या मधल्या धारेत जखडून जाऊन एका ठराविक गतीत वाहत असतो.

काय एकेक आठवणी
काढाव्या तेवढ्या कमीच!
खोल पहात बसण आणि
खुदकन हसणही उगीच!

रोज त्याच चालीवर शिकवणारे
दोन-चार शिक्षक आठवतात
वर्गातल्यांची नावे आठवताना
एकेक चेहरे डोळ्यांपुढून सरकतात!

पहिल्या दिवसाची प्रार्थनेची रांग अन्
दिवस पहिला बेंचवरचा आठवतो
वर्गशिक्षकांची हजेरी आणि मागचा
फळ्यावरचा सुविचार आताही वाचता येतो!

मोठेपणीच्या या लंचटाईमला
मधल्या सुट्टीतली भूक लागत नाही
डबे काढून बसा एकत्र सगळे
अस सांगणारी घंटा आता वाजत नाही!

तेव्हाचे गृहपाठाला कुरकुरणारे हात
आता लिहिण्यासाठी आसुसतात
वाटत, धावत जाऊन शाळेला विचाराव
सोमवारी येऊ का शाळेच्या गणवेशात?

- संदीप चांदणे (२१/१०/१५)

उगीचच काहीबाही!

उगवत्या सोनेरी प्रभेला
मोहक नाजूक कळ्या
फुग-या फसव्या गालांना
हस-या खाचेच्या खळ्या
देता आल्या तर….
….आणखी काय पाहिजे?

-संदीप चांदणे (१७/९/१५)
*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

बस एक तुम ही तुम छाये हो तसव्वुरपे..
जरा हटिए कि, और भी खडे है राहोपे!

-संदीप चांदणे (११/१०/१५)
*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

वाह! कुछ तो बात है तुममे, की मै हैरान रह जाता हू,
समझमे ना आनेकी अदा बहोत खूब पायी है तुमने!

-संदीप चांदणे (१४/१०/१५)
*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

नुमाइशे देख देख बाजारो मे
मैने फिर तुम्हीसे हसी उधार ली

-संदीप चांदणे (२०/१०/१५)

*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

कैसे कर लेते हो दोस्त, ये फूलो का बहाना?
उसी एक दिल के जख्म को हरा भरा रखके

-संदीप चांदणे (२५/१०/१५)

*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

माझ्या गावाचा मनुष्य
जेव्हा भेटे दूर देशी
दाटे जिव्हाळा मनीचा
पापण्यांच्या कडांपाशी!

-संदीप चांदणे (3०/१०/१५)
*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

यूं कोई खयाल जिंदगीका फलसफा ना होता,
अगर तुम ना होते तो ये खयालभी ना होता!

-संदीप चांदणे (०२/१०/१५)

*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

धुआ धुआसा बन गया हू मै जमानेमे अब
तुमसा कोई मिले तो महसूस हो लेता हू!

-संदीप चांदणे (०२/१०/१५)
*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

माझ्या माहेरचा रस्ता
वाट काढी आमराईतून
जाई घेऊन मला
माझ्या घरी, सासूराहून!

-संदीप चांदणे (०७/०४/१६)
*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

कारवां चलता है, चलता जायेगा
वक्त की रेत पे किसके निशां रहे है!

-संदीप चांदणे (०९/०५/१६)
*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

वो ख्वाईशेही ही क्या जिन्हे पूरा कर सुकून मिले

जिन्हे जख्मो पे नाज है वो तो शौक से जीते है!

- संदीप चांदणे (१८/११/२०१६)

*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

आलम-ए-बेखबरी यूं हो जाये

तेरी नेकी से दर्या भर जाये!

- संदीप चांदणे (२८/१२/२०१६)

*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

वो कहते है, "हम गिनने बैठे तो ये दिन कम पडेंगे!"

हम ये सोचते रहे, 'भला दोस्त भी कोई गिनता है!'

- संदीप चांदणे (२/२/२०१७)

*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

कुछ इस तरह गजब तहजीब के मायने हो गये है

गाली देने के सलीके अब सुहाने हो गये है

- संदीप चांदणे (१८/०७/२०१८)

*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

सळसळलो फांद्यावरती, मी पर्ण होऊनी जगलो

मग धरून फेर वाऱ्याशी, मी अलगद शिशिर झालो

- संदीप चांदणे (५/२/२०१९)

*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

देर रात गली में कोई खांसता तो सुकून बना रहता, के कोई जग रहा है

आज वही खांसी अपने अंदर डर सा जगाकर रातो की नींद उडा लेती है

- संदीप चांदणे (१९/०७/२०२०)

*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

ये वक्त वजा-बेवजां क्या क्या नही सिखाता?

न जाने कितने पन्नो की किताब बन बैठा है

- संदीप चांदणे (१९/०७/२०२०)

*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

तुम कहते हो तो किसी हमदम को पुकार लेते हैं, मगर

अब हमे अपनी आवाज की गूंज सुनना इतना नही भांता

- संदीप चांदणे (२०/०७/२०२१)

*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

चौसष्ट घरात घालून धुमाकूळ, फक्त डाव होतात रिते

बत्तीस बत्तीस वाटून घ्या, तिथे वेस दोन गावांची वसते 

- संदीप चांदणे (२८/१०/२०२१)

*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

आयुष्य उतरणीला लागल्यावर

शरीर साथ देईनासे झाल्यावर

कदाचित अश्रूंतून झरेल गाणे

तुला तशीच पुन्हा आठवल्यावर

- संदीप चांदणे (रविवार २१/११/२०२१)

*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*`*

(अपडेट होत राहील ही पोस्ट!)
- संदीप चांदणे

वाटेत भेटलेला शेर!

वाटेत भेटलेला शेर!


ही शेरांबद्दलची (शायरीतला!) माझी एक आठवण आहे!

सहा-सात वर्षांपूर्वी एकदा माणगावातून हिंजवडीकडे जायला निघालो होतो. रस्त्यात गाडी पंक्चर झाली. ढकलत जाण्याशिवाय पर्याय नव्हता. निघालो!
रस्त्यात एक गॅरेज लागले. अगदी मल्टिपर्पज/मल्टिसर्व्हिसेस टाईप होते. गाडी गॅरेजवाल्याच्या हवाली करून बाजूला एका स्टुलावर बसलो. तिथेच दोन पेंटर ट्रकवरती जागोजागी ऑईल पेंटने चित्र काढत होते. एकजण ट्रकच्या पाठीमागे शेर लिहित होता. उत्सुकता म्हणून एकेक शब्द पेंट होताच मोठ्याने वाचत होतो. पेंटरजवळ ट्रक डायव्हर उभा राहून नीट लक्ष देऊन काढून घेत होता. तो शेर असा होता,

"परिंदे भी नही रहते पराये आसमानो में,
हमारी उम्र गुजर गई किराये के मकानो मे!"

शेराला मी छान म्हटल्याबरोबर त्या ट्रक डायव्हरबरोबर छान गट्टी जमली. मग त्याने ट्रकच्या केबिनमधून त्याची एक जुनीपुरानी वही आणली, ज्यात त्याने त्याच्या आवडीचे शेर लिहिले होते. खरच रसिक वाटला मला तो.
त्या वहीतून दोन - चार शेर त्याने मला वाचून दाखवले. सगळेच चांगले होते, पण माझ्या लक्षात राहिला तो हा...

"ऐ अब्रे मोहब्बत जरा जमके बरस,
मैं रेत का सहरा हू, मेरी प्यास बहुत है!"

मला हा शेर आवडला त्याच्या अर्थामुळे! प्रेमाला एका वेगळ्या भव्य अशा उंचीवर त्यातल्या भावामुळे हा शेर नेऊन ठेवतो. म्हणजे बघा, रेत का सहरा(ही ती भव्यता!) असणारा प्रियकर प्रेमासाठी असा कासावीस आहे की प्रेयसीला जी आता अब्र-ए-मोहब्बत (हीसुद्धा भव्यताच!) होऊन बरसणार आहे तिच्या लक्षात आणून देतो की नुसतं रिमझिम बरसून ओल पसरवून काम नाही चालणार तर तुला कोसळाव लागेल अफाट आणि सार चिंब करून टाकावं लागणार!
हा परिणाम साधण्यासाठी त्यात काव्यात्मकताही तेवढ्याच समप्रमाणात ठासून भरली आहे. म्हणजे कधी काही शेर असेच सरळ चालत आल्यासारखे येतात अन् काही असे हळुवार तरंगत-लहरत येतात!
दुर्दैवाने हा शेर कुणी लिहिला आहे ते मला माहित नाही पण असा बढीया, तबीयतदार शेर लिहून ठेवल्याने त्या अनाम शायरास माझा सलाम आहे! ____/\____

- संदीप चांदणे!